We kennen het allemaal wel. Je hebt een zeer goede merrie staan die op hoog niveau loopt in de sport, maar je wilt er eigenlijk wel graag nakomelingen van. Je kunt embryo transplantatie overwegen maar wat als dat geen optie is? In deze blog vertellen wij je over onze ervaringen.

 

Of je nou zelf een goede merrie fokt of er op latere leeftijd een koopt, we komen allemaal op dat punt dat er keuzes gemaakt moeten worden. Gaan we met de merrie verder in de sport of trekken wij haar terug voor de fokkerij? Sport vs fokkerij, een eeuwenoud dilemma.

Natuurlijk zijn er in de moderne fokkerij een aantal opties. 

• Embryo transfer
• ICSI
• Sabbatical

Wij zullen deze drie opties hieronder met jullie bespreken.

Embryo transfer

Er zijn natuurlijk mogelijkheden om (top)sport en fokkerij te combineren. Zo kun je gebruik maken van embryo transfer. Hierbij insemineer of dek je je merrie volgens de normale manier op het moment van de eisprong. Naast je eigen merrie, zal de dierenarts ook een zogeheten draagmerrie begeleiden. Belangrijk is dat de draagmerrie qua cyclus gelijk of het liefst 2-3 dagen achter loopt op je eigen merrie. Je eigen merrie wordt in dit proces de donormerrie genoemd. Wanneer je eigen merrie, de donor merrie, geovuleerd heeft, zal de dierenarts de draagmerrie opvolgen en zo nodig kan hij iets bijsturen met behulp van hormonen, zodat ze net iets na de donormerrie ovuleert. Wij hebben in de meeste gevallen kunnen werken zonder het toedienen van hormonen bij zowel de donormerrie als de draagmerrie. Maar ook wanneer wij hier wel gebruik van moesten maken, ondervonden wij geen nadelige gevolgen voor beide partijen. Wel moesten wij opletten dat de donormerrie niet doping-positief zou zijn op de wedstrijden. Het spoelen zelf is pijnloos en kan bij een brave merrie prima zonder verdoving gebeuren.

Vervolgens wordt, wanneer alles via plan verloopt, het eitje van je merrie met de spermacel bevrucht en na ongeveer 8 dagen zwemt het kleine embryo in de baarmoeder rond. Het heeft zich nog niet ingenesteld waardoor de dierenarts een kans heeft om het embryo te verplaatsen. Dit gebeurt door middel van het toedienen van liters steriele vloeistof in de baarmoeder. Wanneer de baarmoeder vervolgens weer leeg loopt, wordt de vloeistof opgevangen in een soort zeefje en komt vervolgens terecht in een lege emmer. In dit kleine zeefje zwemt als het goed is het kleine embryo rond. Deze wordt vervolgens schoongemaakt door de dierenarts en door middel van een rietje (zoals je ook ziet bij een inseminatie) in de baarmoeder van de draagmerrie aangebracht. Vervolgens is het de bedoeling dat het embryo zich gaat innestelen in de baarmoeder van de draagmerrie. Je eigen merrie is zo weer vrij en kan nog een keer gedekt worden of verder de sport in.

 

Embryo's invriezen

Het is ook mogelijk het embryo in te vriezen en op een later tijdstip in de draagmerrie te transplanteren. Hierbij moet de merrie wel 1 of 2 dagen eerder gespoeld worden dan bij een directe transplantatie. Dit omdat het embryo anders te groot is om in te vriezen en de kans op resultaat dan beduidend kleiner is.

 

Wij hebben zelf eigen draagmerries en proberen één draagmerrie te synchroniseren met één donormerrie. Met de begeleiding van een kundige dierenarts is het mogelijk hier het gewenste resultaat mee te behalen. Er wordt echter aangeraden om per donormerrie, twee tot drie draagmerries synchroon te laten lopen om zo risico's zo veel mogelijk uit te sluiten. Mocht de voorkeursmerrie dan toch niet geschikt blijken dan heb je nog reserve klaarstaan.

 

Embryo transfer en top sport

Toen wij gebruik maakten van embryo transfer liep onze merrie ASE Bisiriya Hlayyil nog in de topsport endurance. Zo spoelden wij een week voor haar FEI 1* wedstrijd het eerste embryo er uit en twee weken na de wedstrijd spoelde wij succesvol het tweede embryo, Vervolgens liep zij later dat jaar nog een succesvolle FEI 2* wedstrijd uit. Wij ondervonden geen veranderingen in de gezondheid van Bisiriya of nadelige prestaties in de sport. De veulens, Bacchus KA en ASE Kamiliya Hlayyil, kwamen een jaar later gezond ter wereld en worden op hun beurt op dit moment ingezet voor de fokkerij.

 

Kosten

De kosten van een embryo transfer liggen rond de 300 euro voor een spoeling en nog eens 300 euro voor het overzetten van het embryo. Extra kosten zijn het huren van een draagmerrie (+- 3000 euro) en de normale inseminatie- en opvolg kosten voor het insemineren van je eigen merrie. Uiteraard zijn de prijzen afhankelijk van je dierenarts en of je zelf een eigen draagmerrie ter beschikking hebt of dat je er één moet huren. Wanneer je er één huurt, let dan wel op dat je een goed contract met de eigenaar van de draagmerrie afsluit waarin staat dat het embryo, in zijn merrie, jou toebehoort. Volgens de Nederlandse wetgeving is namelijk de eigenaar van de merrie ook de eigenaar van het embryo.

 

Een goede kliniek die zowel met Embryo transfer als met ICSI goede resultaten heeft is Karin Hendriks van Hendriks EQ Repro Consultancy in Vorden. Wij werken al meerdere jaren met haar samen met steeds zeer goede resultaten.

ICSI

Een andere moderne voortplantingstechniek binnen de paardenfokkerij is ICSI. ICSI staat voor Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie. Hierbij wordt één spermacel direct in de eicel van de merrie gespoten. ICSI heeft een aantal voordelen.

• Je hebt maar 1 spermacel nodig waardoor je heel zuinig om kan gaan met kostbaar of beperkte hoeveelheid of slechte kwaliteit paardensperma.
• De eicellen worden bij voorkeur uit de merrie gehaald wanneer zij niet cyclisch is. Dit is vaak in de winter wanneer de merrie vaak wedstrijdrust heeft.
• Binnen één procedure kunnen meerdere follikels (eitjes) uit de merrie worden gehaald. Dit resulteert vaak in meerdere embryo's.
• Het is mogelijk om de embryo's in te vriezen, hierdoor kun je zelf bepalen wanneer je ze in een draagmerrie overzet om uit te dragen.
• Het spoelen van de follikels (eitjes) hoeft niet operationeel te gebeuren. De merrie hoeft dus geen training te missen om te herstellen.

Was ICSI vroeger een hele dure procedure, tegenwoordig is het goed betaalbaar. Zeker wanneer je zelf over een draagmerrie beschikt.

Hoe gaat ICSI in zijn werk?

De procedure begint met het verzamelen van de eitjes (follikels) van de merrie. Deze follikels mogen niet actief zijn. De merrie mag dus niet cyclisch zijn. Dit houdt in dat het beste moment om deze procedure uit te voeren, het najaar of de wintertijd is. Meestal hebben de paarden in de winter een winterstop op de wedstrijden, waardoor het ook een gunstige tijd is om de merrie even te moeten missen. De follikels worden niet operationeel verwijderd. De merrie wordt door de dierenarts verdoofd om te voorkomen dat ze te veel beweegt tijdens dit toch wel lastige proces. Daarnaast krijgt ze een darmontspanner, een pijnstiller en krijgt ze daarnaast ook preventief anti-biotica toegediend om eventuele infecties gelijk tegen te gaan. Vervolgens gaat de dierenarts vaginaal naar binnen om de follikels weg te nemen. Een assistent zal rectaal de echo bedienen zodat de dierenarts goed kan zien wat hij doet. Dit gedeelte van de procedure heet de ovulum pick-up (OPU). Vervolgens worden de follikels verzameld en opgestuurd naar een specialistische kliniek die de follikels zal rijpen in een laboratorium en vervolgens de rijpe follikel zal injecteren met 1 spermacel. Dit gedeelte van de procedure heet ICSI. Deze spermacel moet het follikel bevruchten en wanneer dit lukt zal er vervolgens een embryo worden gevormd. Dit embryo kan worden ingevroren voor later gebruik of direct in een draagmoeder worden geplaatst die vervolgens het veulen zal voldragen. Het voordeel van ICSI is dat er meerdere veulens geboren kunnen worden uit één ovulum pickup. Terwijl er bij embryo transfer maar 1, max. 2 embryo's per keer kunnen worden gespoeld.

 

Kosten

De kosten van ICSI zullen neerkomen op ongeveer 600 euro voor de ovulum pick-up en 400 euro voor de ICSI. Natuurlijk heb je nog extra kosten voor evt. transport naar een andere specialist en de kosten voor het overzetten van het embryo in een draagmoeder (+- 300 euro). Het invriezen van een embryo kost ongeveer 350 euro. De huur van een draagmerrie kost ongeveer 3000 euro. Uiteraard vervallen deze laatste kosten wanneer je zelf in het bezit bent van een draagmerrie. Ook hierbij geldt weer dat wanneer je er één huurt, je wel op moet letten dat je een goed contract met de eigenaar van de draagmerrie afsluit waarin staat dat het embryo in zijn merrie jou toebehoort. Volgens de Nederlandse wetgeving is namelijk de eigenaar van de merrie ook de eigenaar van het embryo.

Tip! Check even met je stamboek of ICSI wel is toegestaan! Sommige stamboeken weigeren veulens te registreren die d.m.v. ICSI zijn verwekt.

 

Een goede kliniek die zowel met Embryo transfer als met ICSI goede resultaten heeft is Karin Hendriks van Hendriks EQ Repro Consultancy in Vorden. Wij werken al meerdere jaren met haar samen met steeds zeer goede resultaten.